Kennisbank

Het meten en opvolgen van gezondheid en welzijn op de werkplek is een van de grootste uitdagingen voor organisaties van vandaag. Vele meetinstrumenten zijn ontwikkeld vanuit gesloten disciplines – de vastgoedwereld kijkt naar de fysieke ruimte, terwijl HR zich richt op de organisatiecultuur – waardoor een holistisch beeld ontbreekt. Als gevolg hiervan hebben bedrijven moeite om een duidelijke link te leggen tussen hun investeringen (de leading indicators, zoals ventilatie) en de uiteindelijke resultaten (de lagging indicators, zoals minder ziekteverzuim).

Een recent onderzoek, gepubliceerd door Loder et al. (2025), pakt dit probleem aan met de introductie van een transdisciplinair en adaptief raamwerk dat is ontwikkeld om de complexe relatie tussen de werkplek en het welzijn meetbaar te maken.

Waarom een holistische aanpak noodzakelijk is

Traditioneel werd er in de gezondheidszorg vooral gekeken naar een pathogene aanpak: het verminderen van risico’s. De moderne aanpak verschuift naar een salutogene visie, waarbij de nadruk ligt op de middelen en omgevingsfactoren die bloei bevorderen.

Dit nieuwe raamwerk is opgebouwd rondom vijf onderling verbonden niveaus van data, met daarbinnen 12 kerncompetenties:

1. Individueel niveau: Hier wordt subjectieve data verzameld, vaak via enquêtes, over onderwerpen als gezondheid & welzijn en bloei (Thriving).
2. Organisatorisch niveau: Omvat factoren als organisatiecultuur & betrokkenheid en leiderschapseffectiviteit die het individuele welzijn beïnvloeden.
3. Omgevingsniveau (gebouw): Richt zich op zowel objectieve metingen (zoals de Ambient Environmental Quality van lucht en licht) als de subjectieve percepties van de gebruiker van die omgevingskwaliteit.
4. Gemeenschapsniveau: Dit niveau weerspiegelt de impact van de organisatie op haar omgeving, inclusief onderwerpen als betrokkenheid bij de gemeenschap & belanghebbenden.
5. Globaal Niveau: Verbindt welzijn met bredere factoren zoals ESG (Environmental, Social & Governance) transparantie & rapportage.

Door deze niveaus te verbinden, toont het raamwerk aan dat een breed scala aan factoren – van de lay-out van het gebouw tot wereldwijde regelgeving – invloed heeft op de effectiviteit van werknemers

Van investering naar bloei (Thriving)

Het ultieme doel van het raamwerk is om ‘Thriving’ – bloei – op de werkvloer te meten, zowel op individueel als organisatorisch niveau. ‘Thriving’ is de dynamische staat die ontstaat wanneer individuele gezondheidsfactoren (die Performance Energy bepalen) en organisatorische factoren (die Performance Motivation bepalen) in balans zijn.

Het model deelt de competenties op in leading factors (zoals IEQ-condities, leiderschap en cultuur) en lagging factors (zoals Employee Effectiveness en Thriving). Dit onderscheid is cruciaal, omdat het organisaties in staat stelt te begrijpen welke stuurfactoren moeten worden aangepakt om een gewenst resultaat te bereiken.

Door zich te richten op kernindicatoren die discipline-overschrijdend zijn, maakt dit raamwerk het haalbaarder om gezondheid en welzijn systematisch te meten en te benchmarken. Dit sluit niet alleen aan bij welzijnsprogramma’s, maar ondersteunt ook de maatschappelijke verantwoordelijkheden van organisaties (zoals social governance binnen ESG) om te rapporteren over de gezondheid van hun medewerkers.

Samenvatting

Het transdisciplinaire 12 Competenties raamwerk biedt organisaties een holistische routekaart om de complexe dynamiek van gezondheid en welzijn op de werkplek te meten. Het integreert data van vijf niveaus (individueel, organisatie, omgeving, gemeenschap, globaal) om de relatie tussen leading factors (oorzaken) en lagging factors (gevolgen) inzichtelijk te maken. Het kader stelt bloei (thriving) als centraal doel en is adaptief, waardoor het mee kan groeien met de evolutie van wetenschappelijk onderzoek. Dit biedt een solide basis voor strategische beslissingen die zowel het welzijn als de organisatorische prestaties ten goede komen.

Bron: Loder, A., Candido, C., Altomonte, S., Gray, W. A., Lindberg, C., Chung, S. S. E., Rothmann, I., Devine, A., Kawai, Y., Satish, U., & Augustin, S. (2025). Developing a transdisciplinary and adaptive framework to measure health and well-being for the workplace: the 12 competencies. Journal of Corporate Real Estate, 27(3), 238–258.