Het totale inkoopvolume van de Nederlandse overheden ligt naar schatting rond de 60 miljard euro per jaar. Stel je voor wat voor een enorme boost het kan geven als al een deel daarvan circulair en gezond zou worden uitgevraagd. En het mooie is, voorbeelden laten al zien dat het kan! Het begint natuurlijk met het stellen van de goede vragen. Wat zijn bijvoorbeeld de redenen van de opdrachtgever om met gezondheid & circulariteit aan de slag te gaan? En wat wordt er onder verstaan? Vraag namelijk maar eens 10 mensen uit te leggen wat ze onder circulariteit en gezonde omgeving verstaan en je zult 10 verschillende antwoorden krijgen. Zo vroeg mogelijk in het proces duidelijk hebben hierover, komt ten goede aan het vervolgproces. 

Waar mogelijk betrekken we de markt vroegtijdig. Zij kunnen namelijk prima aangeven wat wel en wat niet mogelijk is op het gebied van gezondheid en circulariteit. Marktdialogen geven eerste inzichten in samenstelling, herkomst, herbruikbaarheid en toxiciteit van oplossingen; maar ook welke circulaire businessmodellen (on)mogelijk zijn. Op die manier wordt snel duidelijk of de duurzaamheidsdoelstellingen van de opdrachtgever haalbaar zijn of wellicht wel naar boven kunnen worden bijgesteld. 

Bijvoorbeeld in het geval van het nieuwe Stadskantoor Venlo was een gigantische groene gevel voorzien van circa 2.000m2. De groene gevel was niet alleen gewenst vanuit esthetisch oogpunt, maar juist ook vanwege de functie die de groene gevel kan vervullen in het verzorgen van natuurlijke ventilatie. Echter, was dit op deze manier en schaal nog niet eerder vertoond. Vroegtijdig in het ontwerptraject zijn marktpartijen uitgenodigd om hun toegevoegde waarde te komen presenteren, waarbij het ontwerpteam aangaf wat de (duurzaamheids)ambities en randvoorwaarden waren. Uiteindelijk heeft dat ertoe geleid dat er een functionele gevel is gekomen, die ook nog Cradle to Cradle gecertificeerd is. Dit was waarschijnlijk niet gelukt als de markt niet vroegtijdig erbij betrokken was geweest. 

Een ander recent voorbeeld is een aanbesteding voor kantoormeubilair. Uit de marktconsultatie bleek dat de markt al lang klaar is om na te denken over gegarandeerde terugname na de levensduur van 10 jaar, inclusief een koop-terugkoop constructie en onderhoudscontract. De marktpartijen geven aan dat producten bij goed gebruik altijd een waarde behouden. Ook is deze sector goed in staat aan te geven of hun producten gezond en veilig zijn; op onder meer de onderdelen samenstelling, herkomst, herbruikbaarheid en toxiciteit. Circulariteit – in de vorm van de Footprint, Plan van Aanpak én Total Cost of Usage is een zwaarwegend onderdeel van de gunning. Het is aan de markt zich te onderscheiden en de hoogste kwaliteit te bieden. Over het algemeen kan gesteld worden dat door het stellen van de goede vragen vanuit een circulaire aanpak van Cradle to Cradle leidt tot betere kwaliteit en/of prijsafspraken. 

Continu dienen nieuwe innovaties zich aan. Het aanbod van circulaire oplossingen zit in de lift. Door deze beweging wil je dus niet alleen de beste en meest circulaire inschrijving, maar ook de juiste partner. Een partner die beschikt over de juiste mindset, tools en handvatten, ook tijdens ontwerp en uitvoering zullen er zich namelijk kansen voordoen. Door samenwerking met partijen die hetzelfde nastreven, kan de lat op het gebied van circulariteit continu hoger worden gelegd. Zorg er daarmee voor dat je bij de selectie van de partij niet alleen focus hebt op de beste oplossing, maar ook hoe de partij invulling wil gaan geven aan de ambitie.

Als opdrachtgever bevindt u zich in een unieke positie. U kunt de markt aanzetten tot innovatie door de goede vraag te stellen en daarmee de transitie naar een gezonde en circulaire economie versnellen. Daarbij kan de lat steeds hoger worden gelegd; door zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer. Er is een grote kans om nu het positieve verschil te maken en de praktijkvoorbeelden laten zien dat het kan. Aan de slag dus! 

Geschreven door: 

Bas van de Westerlo, C2C ExpoLAB