Dit gebouw is het eerste stadskantoor ter wereld dat is ontworpen volgens de principes van cradle-to-cradle (C2C). De gemeente Venlo ziet Cradle to Cradle als een innovatief economisch ontwerpprincipe met de grootst mogelijke duurzaamheid, daarom is het nieuwe stadskantoor volgens deze principes gebouwd. Het moest een gebouw worden dat uitstraalt wat de gemeente wil zijn: open, transparant en toegankelijk.

De drie belangrijkste punten voor dit Healthy Building waren: zoveel mogelijk daglicht en groen naar binnen halen, routes door het gebouw creëren waardoor mensen bewegen en elkaar ontmoeten, en alleen gezonde materialen gebruiken. Het gebouw moest een gezonde omgeving worden voor haar gebruikers, om daarmee ook het ziekteverzuim te verlagen. Het gebouw is een vertaling van de ambities: Venlo wilde minder verkokering en meer werken als een netwerkorganisatie.

Tijdens het ontwikkelproces is zo veel mogelijk rekening gehouden met mens, milieu en economie. Vanuit economisch oogpunt is er gekeken naar de restwaarde van de materialen als het gebouw gesloopt wordt. Het nieuwe stadskantoor van de gemeente Venlo is gebouwd volgens het principe van Cradle to Cradle (C2C), waarbij het motto is ‘Afval bestaat niet’. Vanuit deze gedachte worden ook het water en de regen in en rond het kantoorgebouw hergebruikt.

Verder is tijdens de bouw al een groen sloopplan geschreven. Het gebouw is daarmee gebouwd om het ooit weer uit elkaar te kunnen halen en de materialen te herbestemmen.

De lucht binnen in het Stadskantoor is schoner dan de buitenlucht dankzij de groene wanden en de kas op de bovenste verdiepingen. Deze lowtech zonne-schoorsteen speelt ook een belangrijke rol. Deze oplossing zorgt dat de lucht zes keer per uur wordt ververst. Doordat de zon op de glazen schoorsteen schijnt, wordt de lucht daar warm. Warme lucht stijgt op, waardoor natuurlijke luchtcirculatie ontstaat. De zonneschoorsteen zorgt dus voor een natuurlijke ventilatie.

Ook de materiaalkeuze draagt bij aan de luchtkwaliteit. Er zijn nauwelijks VOC’s (vluchtige organische stoffen, zoals in lijm en verf) in het gebouw opgenomen. Bovendien is er een speciale vloerbedekking in het gebouw gelegd die fijnstof bindt. Dat komt de schone binnenlucht ten goede.

De vervuilde lucht uit het gebouw wordt via de spouw door de groene Modulogreen gevel naar buiten geblazen, waarbij de beplanting in de gevel de lucht reinigt. De totale oppervlakte aan de groene gevel bedraagt ruim 2000 m2 en is daarmee de grootste van Europa!

De gevel bevat diverse plantensoorten, daardoor heeft het niet alleen in de zomer een mooie kleur. Een druppelsysteem zorgt dat de planten water en voedingsstoffen krijgen als ze daarom vragen. Los van dat de groene gevel esthetisch fraai oogt en een beschermende schil is tegen overlast van het verkeer en het spoor, is deze keuze vooral gemaakt voor de biodiversiteit en tegen hittestress. Daarnaast vormt de gevel een buffer voor water en wordt de luchtkwaliteit in de directe omgeving verbeterd. Het brengt een fijnstofvermindering van 30% in een cirkel van 500 meter rondom het gebouw!

Niet alleen de werkruimten zijn met zorg ontworpen, ook de parkeergarage met 400 plekken is goed uitgedacht. Vaak zijn parkeergarages donker en gesloten. De parkeergarage onder het Stadskantoor heeft echter grote openingen voor daglicht én frisse buitenlucht. Het groen boven de openingen zorgt dat de uitgaande lucht wordt gezuiverd.

In de parkeergarage zelf is ook groen: er groeien bomen, klimplanten en zelfs champignons. Daarnaast heeft de parkeergarage een aanvullende functie, namelijk lucht koelen en verwarmen. De gezuiverde lucht uit de kas wordt naar de parkeergarage geleid, gekoeld in de grond

Door speciale leidingen wordt de lucht uit de kas naar buizen in de vloer van de parkeergarage geleid en daar gekoeld. Daarna wordt de gezuiverde lucht “losgelaten” in het stadskantoor.

Daglicht wordt diep het gebouw in gehaald om de behoefte aan kunstlicht te verminderen en zo het energieverbruik te minimaliseren. Om dit te realiseren zijn de verdiepingen verbonden door vides met trappen. De gebieden rond de vides zijn ontmoetingsplekken waar alle ondersteunende faciliteiten en informele communicatiezones zijn.

De kas op de 8^e & 9^e verdieping verwarmt en bevochtigt de lucht die het gebouw ingaat. Daardoor heeft het binnenklimaat een ongekend niveau met een constante, aangename temperatuur van 23 graden. Het klimaat in de kas en in de parkeergarage wordt gebruikt om de lucht in het gebouw te verwarmen of te koelen. Op het dak zijn zonneboilers geplaatst die zorgen voor het verwarmen van water.

Daarnaast is er de zonneschoorsteen die het aantal installaties reduceert. Doordat de vide in het midden van het gebouw in directe verbinding staat met de schoorsteen, heeft het gebouw geen airco nodig. Ook met hoge temperaturen is het binnen aangenaam. Deze extreem duurzame en low-tech oplossing minimaliseert de energiekosten.

De overheersende kleur in en rondom het stadskantoor is groen. Van de parkeergarage met groene vides tot de groene wanden van het gebouw en de prachtige tuin. Zelfs op de achtste en negende etage vind je groen in een kas met seizoensgebonden werkplekken, waar streekproducten worden geteeld.

Er is zoveel mogelijk gewerkt met ruwe materialen die demontabel zijn. De meeste materialen kunnen bij een eventuele sloop of renovatie eenvoudig hergebruikt worden. Als het gebouw aan vervanging toe is, kan 80 procent van het materiaal hergebruikt worden: nauwelijks sloopafval. Het gebouw is in feite een grondstoffenbank. Het doel is dat de materialen in het geheel geen negatieve invloed op mens en milieu hebben, doordat hierover in de ontwerpfase goed is nagedacht.

Het stadskantoor biedt verschillende soorten werkplekken. Zo kan je al dan niet werkzaamheden in stilte doen of juist overleggen.

De nadruk van het interieur ligt op het realiseren van een gezonde dynamische werkomgeving. Er is een grote diversiteit aan niet persoonsgebonden, activiteit gerelateerde werkplekken en informele overlegplekken. Voor de gebruikers is het gebouw zo ingericht dat het interactie stimuleert.

Wat het stadskantoor extra bijzonder maakt, is dat het gebouw zelf energie opwekt door warmte-koude-opslag (WKO), zonnepanelen en zonneboilers. Ook is het gebouw ontworpen om optimaal gebruik te maken van zonlicht.

De zonnepanelen liggen onder meer op de grote, uitstekende luifels aan de achterzijde van het gebouw, die zo zijn geplaatst dat ’s winters de zon gemakkelijk binnen komt, maar ’s zomers juist niet. Daardoor blijft de warmte in de zomer buiten en hoef je het gebouw niet extra te koelen. En natuurlijk is het gebouw goed geïsoleerd met de groene gevel en driedubbel glas om niet onnodig energie te verliezen.

Afvalwater, zoals dat van de wasbakken, wordt gezuiverd in een grote vijver (het helofytenveld) aan de achterzijde van het gebouw. In de vijver staan allerlei waterplanten die leven van voedingsstoffen uit ons afvalwater. Een deel van het gezuiverde water gebruiken we weer in het gebouw, bijv. om het toilet te spoelen. Wat over is, loopt naar de Maas.

Daarnaast wordt regen opgevangen en gebruikt voor toiletspoeling en besproeiing van de groene gevel.

In de toekomst bestaat de mogelijkheid om nieuwe technieken toe te voegen om het watersysteem verder te optimaliseren. Het dak van de publiekshal is klaar om extra waterzuivering te faciliteren. Het gebouw is dus ontworpen om continu beter te worden.

De medewerkers van de gemeente voelen zich veel beter in het nieuwe kantoor, zo bleek uit onderzoek van Universiteit Maastricht. Uit de eerste enquêtes bleek dat het sickbuildingsyndroom met meer dan 50 procent is afgenomen t.o.v. de oude locaties.

Mensen hebben minder last van droge ogen en een droge huid, en ze ervaren minder concentratieverlies. De effecten van de verhuizing waren na 2 jaar nog steeds zichtbaar. De oudere groepen werknemers ondervonden de grootste gezondheidseffecten.

HEVO heeft op verzoek van Gemeente Venlo onderzocht of de businesscase ook uitwerkte zoals gepland. De geleerde lessen uit deze casus zijn zinvol voor volgende projecten. Daarnaast heeft HEVO voor het Healthy Building Netwerk een financieel model gemaakt om de effecten van productiviteitsverhogende materialen en systemen zichtbaar te maken. ‘Dit betreft een spreadsheat waarin alle financiële geldstromen van een gebouw samenkomen: de kapitaalkosten, de exploitatielasten, mogelijke restwaarde van materialen én nu dus ook het effect van gezondheid op een hogere arbeidsproductiviteit’, legt Michel Weijers van C2C ExpoLab uit. ‘Door parameters in te vullen kunnen gebouwbeheerders en opdrachtgevers met deze tool op een simpele en overzichtelijke manier zien wat de effecten zijn van bepaalde producten en toepassingen in een gebouw, én wat de meerwaarde hiervan is. Door deze tool kunnen we de gebouwde omgeving stap voor stap duurzamer en gezonder maken.’

Download de business tool hier

Zes jaar na opening van het circulaire stadskantoor is het bouwblok aangevuld met circulaire woningbouw. Een hoger woongebouw met 80 tweekamerappartementen, 15 studio’s en een lagere rij met vijf stadswoningen zijn toegevoegd. Hiermee wordt ingespeeld op de groter wordende doelgroep van een- en tweepersoonshuishoudens in Venlo.

• C2C Innovation Award 2013
• Jury- en publieksprijs Amerikaanse Architzer A+Awards 2017 – winnaar categorie overheidsgebouwen
• Tweede bij de ABN AMRO Circular Economy Awards 2017 in de categorie Beste circulaire regio.
• Plan Award 2017, winnaar categorie Kantoren & Business
• WAN Sustainable Buildings Awards 2017 – nominatie Shortlist
• 2017 Shaw Contract Design Awards
• 10th Annual International Color Awards 2017, eervolle vermelding
• Green Building Solutions Award 2016 – finalist
• Cradle to Cradle Products Innovation Institute Award 2016
• Green Building Solutions Award 2016 – eervolle vermelding
• Wood in architecture 2016 – longlist

Onderzoek naar de gezondheidseffecten bij werknemers van Gemeente Venlo 

C2C Venlo Brochure 

HEVO Business case

Magazine Vastgoedsturing artikel ‘Stadskantoor in alle facetten een gezond gebouw’.

Documentaire Gemeente Venlo (10m57s)

Kawneer Case study

L1 documentaire “De Onderste Steen Boven”