Indoor air, human cognition and health
Wat doet binnenlucht met je brein?
We weten het allemaal: frisse lucht is goed voor je. Maar hoeveel invloed heeft binnenlucht écht op hoe goed je leert, denkt en je voelt? En belangrijker nog: kunnen we met gezonde gebouwen echt het verschil maken? Die vragen stonden centraal in het proefschrift van Stefan Flagner (Maastricht University, 2025).
Zijn antwoord? Ja, binnenlucht doet ertoe. Maar niet altijd zoals je denkt.
Slechte lucht = slechter leren
In een groot veldonderzoek keek Flagner naar de luchtkwaliteit in basisscholen in Nederland. De uitkomst is duidelijk: kinderen die langdurig les krijgen in slecht geventileerde klaslokalen, scoren lager op standaardtoetsen. Niet een beetje, maar aantoonbaar slechter. En dat effect kwam niet doordat ze vaker ziek waren. De luchtkwaliteit beïnvloedt dus direct hun leervermogen, los van ziekteverzuim.
Dat maakt goede ventilatie geen ‘luxe’, maar een randvoorwaarde voor goed onderwijs.
En bij studenten dan?
Ook bij universiteitsstudenten werd het effect onderzocht. In een grootschalig experiment kregen sommige studenten les in een modern, goed geventileerd gebouw. Anderen in een ouder pand met slechtere luchtkwaliteit.
Wat bleek? Studenten in het gezonde gebouw voelden zich prettiger, waren meer tevreden met de ruimte, en ze dachten dat het hun prestaties verbeterde. Maar… de cijfers lagen niet hoger. Het lijkt erop dat luchtkwaliteit pas écht effect heeft als je er langere tijd per dag aan blootgesteld bent. Zoals bij basisschoolleerlingen.
Is CO₂ nou echt een probleem?
Veel studies gebruiken CO₂ als graadmeter voor luchtkwaliteit. Maar is CO₂ zelf ook schadelijk? Flagner zocht het uit in een strak gecontroleerd labexperiment. Twintig mensen zaten acht uur lang in een ruimte met óf 900 ppm óf 3.000 ppm CO₂. Het resultaat? Geen enkel verschil in aandacht, geheugen, besluitvorming of lichamelijke stressreacties.
Kortom: CO₂ op zichzelf lijkt geen directe boosdoener. Maar het blijft wel een handige indicator voor slechte ventilatie.
Gezonde gebouwen: leuk idee of slimme investering?
We zien steeds meer aandacht voor gezonde gebouwen, ook bij scholen, overheden en zorginstellingen. Maar is er ook een businesscase? Flagner keek naar studies die de kosten en baten in kaart brengen. Wat blijkt: er is nog weinig hard bewijs dat gezonde gebouwen ook financieel beter presteren. Toch liggen er zeker kansen, vooral als ze zorgen voor minder ziekteverzuim en hogere tevredenheid.
Wat betekent dit voor jouw project?
Dit onderzoek laat zien: investeren in gezonde binnenlucht loont – zeker als het gaat om omgevingen waar mensen lang verblijven, zoals scholen en zorginstellingen. De effecten zijn direct voelbaar en meetbaar.
En ook al lijkt CO₂ zelf geen probleem, het blijft een goede graadmeter voor ventilatie. Slim sturen op luchtkwaliteit via monitoring en gebruikersfeedback blijft dus belangrijk. Niet alleen voor het welzijn, maar ook voor het leer- en denkvermogen van mensen.
Meer weten over hoe je luchtkwaliteit praktisch kunt verbeteren in jouw gebouw?
HBM helpt je van nulmeting tot gebruik. Doe mee met een project of sluit je aan bij ons netwerk via healthybuildingmovement.nl.
Deze blog is gebaseerd op het proefschrift van Stefan Flagner:
“Indoor air, human cognition and health” (Maastricht University, 2025).